Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Бугун Тошкентда шундай вазият юзага келанки, аҳолининг учдан бир қисми ахлат йиғиш хизматлари учун тўловларни эътиборсиз қолдирмоқда ёки кечиктирмоқда. Бу чиқиндиларни ташишга ихтисослашган компанияларнинг ўз вазифаларини сифатли бажаришига тўсқинлик қилади.
"Махсустранс" бошқарувчисининг ўринбосари Исмоил Саъдуллаевнинг мухбиримизга айтиб беришича, ахлат йиғиш учун абонентларнинг атиги 70 фоизи мунтазам равишда тўлайди. Шу билан бирга, камбағал бўлмаган шаҳар аҳолисининг учдан бир қисми кўпинча компания хизматлари учун тўловни кечиктирадилар.
Унинг таъкидлашича, бугунги кунга қадар "Махсустранс"нинг дебиторлик қарзи 17 миллиард сўмга етган. Мутахассиснинг фикрига кўра, компанияни ривожлантириш ва аҳолига сифатли хизматлар кўрсатишнинг асосий муаммоларидан бири ҳам шудир.
"Агар ҳамма ўз вақтида тўловларни амалга оширса, биз бундан ҳам яхшироқ ишлашимиз мумкин. Масалан, маҳаллалардан ахлатни ҳафтасига икки эмас, уч марта, агар керак бўлса, ҳар куни олиб чиқиш муаммо бўлмайди", – деди Саъдуллаев.
Унинг фикрига кўра, президентнинг "Чиқиндиларни бошқариш тизимини такомиллаштириш ва уларнинг экологик вазиятга салбий таъсирини камайтириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги фармони энг ашаддий тўламаётганларга қарши курашда самарали восита бўлган.
Ҳужжатга кўра, 1 апрелдан бошлаб чиқинди бўйича қарздор ўзбекистонликлар мол-мулк ва автотранспорт билан боғлиқ нотариал битимларни расмийлаштира олмайди.
1 июндан бошлаб эса вилоят марказлари, Тошкент ва Нукус аҳолиси олти ой давомида ахлат йиғиш учун пул тўламаган ҳолда электр энергияси учун тўловларни амалга ошириб билмайдилар. 2025 йил январь ойидан бошлаб ушбу чора бутун Ўзбекистон аҳолисига татбиқ этилади ва қарз муддати уч ойга қисқартирилади.
Аммо ҳужжатнинг мақсади фақат тўламаганлардан ахлат учун қарзларни ундириш эмас. Маиший чиқиндилар муаммосини маданиятли тарзда ҳал қилишга ёрдам берадиган бошқа муҳим янгиликлар мавжуд.
"Фармон туфайли аҳоли ва чиқиндиларни йиғиш пунктлари (ЧЙП) ишчилари томонидан чиқиндиларни саралаш жараёни тўлиқ ишлаб кетишига умид пайдо бўлди", - деди эксперт.
Эслатиб ўтамизки, Тошкент ва мамлакатнинг яна бешта шаҳри аҳолисига 2024 йил июль ойидан бошлаб турли пакетларга сараланган ахлат учун пул тўлаш бошланади. Чиқиндиларни ЧЙПнинг ўзида бевосита "сотиш" мумкин бўлади. Шубҳасизки, бу ёндашув чиқиндиларни саралашга жиддий ёндашишни рағбатлантириши керак.
"Биз ЧЙПларни таъмирладик ва жиҳозладик, уларнинг ходимлари иш ҳақи олишади ва бунга қўшимча равишда сараланган чиқиндиларни йўқ қилиш учун пул берилади. Контейнерларда чиқиндиларни алоҳида йиғиш учун стикерлар аллақачон пайдо бўлган бўлсада, ахлат фақат ходимларнинг ўзлари томонидан сараланмоқда", - деди Саъдуллаев.
Шунингдек, мутахассиснинг айтишича, шиша, батареялар ва бошқа зарядловчиларни йўқ қилиш долзарб муаммо ҳисобланади. Аммо, бу муаммони ҳал қилиш масаласи кўрилаётган экан.
Бундан ташқари, суҳбатдошимиз маиший чиқиндиларни бошқариш ва аҳоли пунктларининг тозалигига ижобий таъсир кўрсатадиган бир нечта янгиликларни қайд этди:
-
“Махсустранс” энг яхши ходимларининг фарзандлари ёки набиралари учун ОТМ шартнома тўлови тўлаб берилади;
-
аҳоли ҳар йили ўтказиладиган "Энг тоза маҳалла" танлови орқали рағбатлантирилиб, ғолибларга уни ривожлантириш учун маблағ ажратилади;
-
тадбиркорлар санитария ҳуқуқбузарликларини қайд этиш учун камералар ўрнатиши ва жариманинг 20 фоизини олиши мумкин бўлади.
Эслатиб ўтамизки, йил бошидан бери ахлат йиғиш нархи тахминан бир ярим баравар ошди.
Изоҳлар мавжуд емас