Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Бутунжаҳон ёдгорликлар жамғармаси (WMF) ойни ҳар йили хавф остида бўлган глобал маданий объектлар рўйхатига қўшган. Бу ҳақда мухбиримиз хабар бермоқда.
Ернинг ягона сунъий йўлдоши билан бирга 2025 йилги жаҳон ёдгорликлари мониторинги рўйхатига беш қитъа 29 мамлакатдаги яна 24 та объект киритилган.
Жамғарма маълумотларига кўра, Ойни рўйхатга киритиш тўғрисидаги қарор ойга бўлган қизиқишнинг ортиши ва "тегишли сақлаш протоколларисиз амалга ошириладиган" фаолиятнинг тезлашиши фонида ортиб бораётган хавф билан боғлиқ.
Ой юзасида кўплаб маданий мерос объектлари ва рамзлари сақланиб қолган, масалан, қўниш модули, илмий асбоблар, эсдалик буюмлари ва Нил Армстронгнинг этик изи мавжуд. WMF ушбу объектларни эсдалик совғаларини яратиш, ташрифлар пайтида ишлатиш ёки хусусий ой тадқиқотчилари томонидан талон-тарож қилиш учун йўқ қилиш эҳтимолидан хавотирда.
WMF бош директори Бенедикт Де Монтлонинг айтишича, “Ой биринчи марта сайёрамиздан ташқаридаги одамларнинг биринчи қадамларини акс эттирувчи артефактларни сақлаш муҳимлигини кўрсатиш учун заиф маданий объектлар рўйхатига киритилган".
Жамғарма Ой меросини ҳимоя қилиш ва Ойнинг маданий аҳамияти тўғрисида хабардорликни ошириш учун халқаро тузилмани яратишга чақирмоқда.
Ойдан ташқари, рўйхатга Фаластин-Исроил можаросидан зарар кўрган Ғазонинг вайрон бўлган шаҳар қисми, 2023 йилги зилзила натижасида деярли бутунлай вайрон бўлган Туркиянинг қадимий Антакья шаҳри, Албаниядаги ибодатхоналар ва бошқа муҳим маданий жойлар каби тарихий ёдгорликлар киритилган.
Изоҳлар мавжуд емас