Ўзбекистон, Тошкент - Batafsil.uz. Ўзбекистонда интернетда болаларга қарши жиноятлар учун жавобгарлик кучайтирилади. Сенат вояга етмаганлар учун онлайн фоҳишабозлик учун оғирроқ жазо чораларини жорий этиш, жиноий жавобгарликни кенгайтириш ва процессуал кафолатларни кучайтиришни назарда тутувчи қонунни маъқуллади.
Сенатнинг 12-ялпи мажлисида "Болаларни зўравонликдан ҳимоя қилиш тизими такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида"ги Қонун кўриб чиқилди.
Телекоммуникация тармоқлари ва интернетдан фойдаланган ҳолда вояга етмаганларга нисбатан уятсиз ҳаракатлар учун жавобгарлик кучайтирилгани муҳим янгиликлардан бири бўлди. Жиноят кодексининг 129-моддасига киритилган ўзгартишларга мувофиқ, 16 ёшга тўлмаган шахсларга нисбатан бундай ҳаракатлар ўта оғир жиноятлар сифатида баҳоланади.
Сенатнинг қайд этишича, интернет анонимлик ва трансчегаравий жиноятларни содир этиш учун шароит яратади, бу эса айбдорларни жавобгарликка тортишни мураккаблаштиради. Шу муносабат билан қонун чиқарувчилар кибермаконда содир этилган жиноятлар учун янада қаттиқроқ жазо чораларини назарда тутишни зарур деб топдилар.
Бундан ташқари, Жиноят кодекси вояга етмаганлар тасвирланган порнографик маҳсулотни такроран сақлаш, шунингдек, уни олиб кириш, тарқатиш, реклама қилиш ёки намойиш этиш учун жиноий жавобгарликни назарда тутувчи янги 129-1-модда билан тўлдирилди. Бундай маҳсулотларни тайёрлаш ва вояга етмаганларни порнографик характердаги хатти-ҳаракатларга жалб қилиш учун алоҳида жавобгарлик назарда тутилган.
Қонун билан тергов ҳаракатлари давомида болаларни ҳимоя қилишга қаратилган нормалар ҳам киритилмоқда. Вояга етмаган гувоҳлар ва жабрланувчиларни сўроқ қилишнинг чекланган муддатлари уларнинг ёшини инобатга олган ҳолда, шунингдек, уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш учун қонуний вакилларнинг мажбурий иштироки белгиланмоқда.
Сенаторларнинг фикрича, қабул қилинган ўзгартишлар жиноятларнинг олдини олишга, жазо муқаррарлигини таъминлашга ва болалар учун янада хавфсиз муҳит яратишга хизмат қилади.
Сўроқ жараёнида болаларга ортиқча руҳий босим ўтказилишининг олдини олишга қаратилган яна бир муҳим норма киритилмоқда. Вояга етмаган гувоҳ ёки жабрланувчини бир кун давомида сўроқ қилишнинг умумий муддати унинг ёши ва аҳволини ҳисобга олган ҳолда белгиланади.
Қуйидаги тартиб ўрнатилади:
• 7 ёшгача бўлган болалар учун - танаффуссиз кўпи билан 30 дақиқа, жами бир соатдан ошмаган ҳолда;
• 7 ёшдан 14 ёшгача бўлган болалар учун - танаффуссиз бир соатдан кўп бўлмаган, жами икки соатдан кўп бўлмаган вақт;
· 14 ёшдан 18 ёшгача бўлган шахслар учун - танаффуссиз икки соатдан кўп бўлмаган, жами тўрт соатдан кўп бўлмаган вақт.
Қонун билан Жиноят-процессуал кодексига бола манфаатларини ҳимоя қилишга қаратилган янги нормалар киритилмоқда. Хусусан, вояга етмаган гувоҳ бўлган ҳолларда унинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш учун қонуний вакилини ишда иштирок этишга жалб қилиш назарда тутилмоқда.
Қонуний вакиллар сифатида ота-оналар, фарзандликка олувчилар, васийлар, ҳомийлар, шунингдек васийлик ва ҳомийлик органларининг вакиллари иштирок этиши мумкин. Қонуний вакилнинг тегишли ваколатлар берилган шахс билан биргаликда иштирок этиши таъминланади, шунингдек қонуний вакилнинг иштирок этишини процессуал расмийлаштириш тартиби белгиланади.
Сенаторларнинг фикрича, ушбу қонун жиноятларнинг олдини олишга, содир этилган жиноятлар учун жазо муқаррарлигини таъминлашга, шунингдек, болаларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилишга кўмаклашади.
Муҳокама якунида сенаторлар қонунни маъқуллашди.
Изоҳлар мавжуд емас