Ўзбекистон, Тошкент - Batafsil.uz. Ижтимоий тармоқларда тарқалган Саудия Арабистонида Рождество байрамини нишонлашга рухсат берилгани мазмунидаги хабарлар кенг муҳокамаларга сабаб бўлмоқда.
Аслида воқеа қандай содир бўлди? Batafsil.uz мухбири ҳолат ҳақида батафсил маълумот тўплади.
Саудия Арабистонида Рождество байрами йиллар давомида сезиларли даражада трансформацияга учради. Илгари фақат хорижликларнинг хонадонларида ёпиқ тарзда нишонланган бўлса, эндиликда бу байрам савдо марказлари ва оммавий тадбирларда кўрина бошлади.
Бу ўзгаришлар Валиаҳд шаҳзода Муҳаммад бин Салмоннинг "Vision 2030" дастури доирасидаги маданий очиқлик сиёсатининг бир қисмидир.
Илгари диний рамзларни оммавий намойиш этиш қатъиян тақиқланган ва байрамлар фақат хорижликлар яшайдиган ёпиқ мажмуаларда (compound) махфий ўтказилган.
Ҳозир Ар-Риёд ва Жиддадаги савдо марказларида Рождество арчалари, чироқлар ва байрам менюлари пайдо бўлган. Бу безаклар диний тарғибот эмас, балки тижорий ва кўнгилочар муҳит яратиш мақсадида ўрнатилмоқда.
Гарчи байрам муҳити сезилса-да, Саудия Арабистонида Рождествонинг ҳуқуқий мақоми ўзгаришсиз қолмоқда.
25 декабрь расмий дам олиш куни ҳисобланмайди. 2025 йилги расмий таътиллар рўйхатига фақат Таъсис этилган кун (22 февраль), Ҳайит байрамлари ва Миллий кун (23 сентябрь) киритилган.
Ходимлар 25 декабрда одатдагидек ишга чиқишлари кутилади, бироқ хорижий компаниялар ўз ишчиларига ички сиёсатига қараб таътил бериши мумкин.
Нима учун "Рождество" Саудияда оммалашмоқда? Бу мақомга "Vision 2030" дастури сабаб деб жавоб беришимиз мумкин. Бу дастур доирасида жамиятни замонавийлаштириш ва халқаро фестивалларни қўллаб-қувватлаш мақсад қилинган.
Мамлакатда миллионлаб чет эллик ишчилар яшайди ва уларнинг байрам учун сарфлаган маблағлари иқтисодиётга фойда келтиради.
Туристик визалар жорий этилиши билан савдо марказлари байрам безаклари орқали кўпроқ сайёҳларни жалб қилишга интилмоқда.
Шу сабабли байрамни хавфсиз ва маҳаллий урф-одатларга мос ҳолда ўтказиш учун қуйидагиларга амал қилинади:
• Уйларда диний рамзлар билан нишонлаш тўлиқ қонунийдир;
• Савдо марказларидаги арчалар ва безаклар диний бўлмаган (non-religious) характерга эга бўлиши лозим;
• Оммавий жойларда хоч (крест) ёки диний саҳна кўринишларини (nativity scenes) намойиш этиш чекланади.
Бу жараён кескин эмас, балки сўнгги ўн йилликда босқичма-босқич ривожланиб келди. Бу Қиролликнинг маданий хилма-хилликни қабул қилиш ва маҳаллий анъаналарни ҳурмат қилиш ўртасидаги мувозанатни сақлашга уринаётганини кўрсатади.
Изоҳлар мавжуд емас