Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Қозоғистон ҳукуматининг бугунги мажлисида Сув ресурслари ва ирригация вазири Нуржан Нуржигитов мамлакатнинг трансчегаравий дарёлардан биргаликда фойдаланиш бўйича Ўзбекистон билан шартнома имзолаш режалари ҳақида айтган. Бу ҳақда мухбиримиз хабар бермоқда.
Қозоғистон оммавий ахборот воситаларига кўра, амалдорнинг айтишича, трансчегаравий ҳамкорликни янада ривожлантириш трансчегаравий сув оқимларини қўшни давлатлар билан биргаликда ишлатиш ва ҳимоя қилиш тўғрисида янги ва мавжуд икки томонлама ва кўп томонлама шартнома базасини яратишни ва такомиллаштиришни талаб қилади.
"Давлатлараро сув муносабатларини ривожлантириш учун 2024-2030 йилларда сув ресурсларини бошқариш тизимини ривожлантириш концепцияси билан Қозоғистон ва Ўзбекистон ҳукуматлари ўртасида трансчегаравий сув объектларини биргаликда бошқариш ва улардан фойдаланиш, шунингдек, Қозоғистон ва Хитой ўртасида трансчегаравий дарёларда сувнинг тақсимланиши тўғрисида битимлар имзоланиши кўзда тутилган",- деди Нуржан Нуржигитов.
Ўтган йили Қозоғистон 1998 йилда Қирғизистон ва Ўзбекистон билан Сирдарё сувларини тақсимлаш бўйича сув шартномасини қайта кўриб чиқиш ниятини билдирган эди. Мутахассисларнинг таъкидлашича, Қозоғистон минтақада сув танқислиги муаммоси ортиб бораётгани сабабли ҳужжатга ўзгартириш киритишга қарор қилган.
Шу билан бирга, мамлакатимиз билан трансчегаравий сув объектларини биргаликда бошқариш ва улардан фойдаланиш тўғрисида ҳужжат имзоланиши ҳақида сўз юритилган. Унда бошқа омиллар қаторида Сирдарё дарёсининг экологик ҳолати бузилганлиги қайд этилган. Дарёнинг Ўзбекистон ҳудудидан Қозоғистонга транзит оқими билан нефт маҳсулотлари, фенол ва азотли бирикмалар кўп миқдорда кириб келмоқда. Шу муносабат билан Қозоғистон Сирдарё ўзанини тозалашни ва дарё дельтасини тиклаш режалаштирилган.
Таъкидлаш керакки, Сув ресурслари ва ирригация вазирлиги Қозоғистон учун янги бўлиб, ўтган йили ташкил этилган. Вазирлик раҳбари интервьюларидан бирида бугунги кунда мамлакатда сув танқислиги кузатилмаганлигини таъкидлаган, аммо расмийлар мамлакатда сув жамлашган эътибор қаратмоқчи, шу жумладан буни ер ости сувларини ишлаб чиқариш, соҳани рақамлаштириш ва ресурслардан оқилона фойдаланиш ҳисобидан амалга оширмоқчи.
Вазирнинг сўзларига кўра, Қозоғистонда ўртача 102,3 кубокилометр сув бор. Ушбу сув ҳажмининг 55% Қозоғистон ҳудудида ҳосил бўлади, тахминан 44%ни мамлакат трансчегаравий дарёлардан олади. Хусусан, Туркистон ва Қизилўрда вилоятлари 90% Қирғизистон, Ўзбекистон ва Тожикистонни кесиб ўтувчи Сирдарё дарёсидан озиқланади.
Давлатда мавжуд бўлган барча сувларнинг атиги 25 фоизи ишлатилади. Шу билан бирга, ушбу қисмнинг 70 фоизи қишлоқ хўжалиги томонидан, 25 фоизи эса саноат томонидан истеъмол қилинади, тахминан 5 фоизи ичимлик суви сифатида берилади.
Изоҳлар мавжуд емас