Ўзбекистон, Тошкент - Batafsil.uz. Лондонда криптофирибгарлик бўйича тарихдаги энг йирик суд жараёнларидан бири якунланди. 47 ёшли Хитой фуқароси Чжимин Цян Британия полицияси ундан қарийб 7 миллиард долларлик биткоинларни олиб қўйганидан кейин айбига иқрор бўлди.
Тергов маълумотларига кўра, 2014-2017 йиллар оралиғида Цян ўзининг Tianjin Lantian Gerui Electronic Technology компанияси орқали Хитойда 300 фоизгача даромад ваъда қилиб, ўн минглаб омонатчиларни жалб қилган. Фирибгарлик оқибатида 128 мингдан ортиқ одам жабр чекиб, миллиардлаб доллар зарар кўрган.
Олинган маблағларни Цян биткоинларга ўтказган ва схема ёпилгандан сўнг Сент-Китс ва Невис штатининг сохта паспортидан фойдаланиб, Хитойни тарк этган.
2018 йилнинг кузида у Буюк Британияга борган ва шериги Цзян Вэн билан бирга элита кўчмас мулкини сотиб олиш ва инвестиция лойиҳаларида иштирок этиш орқали криптовалюта активларини қонунийлаштиришга ҳаракат қилган. Бироқ, бир ой ўтгач, 2018 йил октябрь ойида полиция унинг Лондон шимолидаги уйида тинтув қилиб, 61 минг биткоинга эга ноутбукларни аниқлади, бу ҳозирги курс бўйича тахминан 6,9 миллиард долларни ташкил этади.
Лондон полицияси вакилларининг сўзларига кўра, бу иш бўлинма тарихидаги энг йирик терговлардан бирига айланган ва Хитой ҳуқуқ-тартибот идоралари билан яқин ҳамкорликда олиб борилган. Терговчилар етти йилдан ортиқ вақт давомида далиллар тўплаб, айбланувчининг айбини тан олишига эришдилар.
Қайд этилишича, Цян беш йил давомида одил судловдан яширинган, бироқ Лондон, Тянцзин ва Пекин ўртасидаги мувофиқлаштириш туфайли қўлга олинган.
Олиб қўйилган активларнинг келажаги ҳақидаги масала ҳам ишга қизиқиш уйғотади. Буюк Британия мусодара қилинган маблағлардан бюджет тақчиллигини қоплаш учун фойдаланмоқчи, Хитойдан келган минглаб жабрланган инвесторлар эса пулларини қайтариб беришни талаб қилмоқда.
Сян жиноий йўл билан топилган мол-мулкни қўлга киритиш ва сақлашда айбини тан олган. Унга нисбатан тез орада ҳукм чиқарилади. Унинг шериги Цзян Вэн ўтган йилдаёқ ўғирланган пулларни ювишда иштирок этгани учун олти йилдан ортиқ қамоқ жазоси олган.
Сян 2017 йилда Хитойда рақамли валюталар тақиқланганидан кейин ишни крипто-саноатдаги фаолияти билан боғлиқ сиёсий таъқиб сифатида кўрсатишга уринишларига қарамай, суд бу далилларни қабул қилмади. Айблов ўн минглаб инвесторлар қурбони бўлган энг йирик фирибгарлик схемаси ҳақида гап кетаётганини исботлади.
Эслатиб ўтамизки, Наманган вилоятида жами 735 миллион сўмлик криптовалюталар билан ноқонуний операцияларни амалга оширган икки нафар маҳаллий фуқаро қўлга олинган эди.
Изоҳлар мавжуд емас