Ўзбекистон, Тошкент - Batafsil.uz. Ўзбекистонда вояга етмаганларга нисбатан жинсий тегажоғлик ҳолатлари маъмурий ҳуқуқбузарлик сифатида кўрилаётган бўлса, суд жараёнидаги хатоларни автоматик равишда кўрсатадиган электрон тизим пайдо бўлади. У махсус суд платформасининг бир қисми бўлади.
Бу ҳақда Бола ҳуқуқлари бўйича вакил Сурайё Раҳмонова Batafsil.uz мухбирига маълум қилди.
Эслатиб ўтамиз, 2023 йилда Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга биринчи марта жинсий тегажоғлик ҳақидаги модда киритилди. Аммо у тўлиқ бўлмаган бўлиб чиқди, чунки унда болалар зўравонлик объектига айланадиган ҳолатлар кўрсатилмаган.
Шундан сўнг, болалар омбудсманига айтишича, судлар вояга етмаганларга нисбатан тегажоғлик ҳолатларини янги маъмурий модда билан малакалашни бошлаган. Бундай ҳолларда ноқонуний ҳаракатларни содир этганлар фақат маъмурий чоралар - уч суткадан 15 суткагача қамоқ ёки базавий ҳисоблаш миқдорининг 2 бараваридан 5 бараваригача жарима билан жазоланарди.
Ваҳоланки, Олий суд Пленуми қарорида тўғридан-тўғри белгилаб қўйилган: 16 ёшга тўлмаган шахсга нисбатан жинсий тегажоғлик қилиш Жиноят кодексининг 129-моддаси - "Ўн олти ёшга тўлмаган шахсга нисбатан уятсиз-бузуқ ҳаракатлар қилиш" билан малакаланиши керак. Унга кўра, озодликни чеклаш ёки озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланиши мумкин. Максимал санкция - саккиз йилгача қамоқ жазоси.
"Йил бошидан буён биз айнан шундай ҳолатлар бўйича бештадан ортиқ норозилик билдирдик. Олий суд бизнинг позициямизни қўллаб-қувватлади ва бир қатор қарорлар қайта квалификация қилиш учун терговга қайтарилди", - дея таъкидлади Раҳмонова.
Болалар омбудсманининг қўшимча қилишича, бундай ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида Бош прокуратура, Ички ишлар вазирлиги ва Олий суд иштирокида идоралараро ишчи гуруҳ тузилган. Хатоларни бартараф этиш, судьялар ва терговчилар учун ягона йўриқномалар ишлаб чиқишга ёрдам берадиган "йўл харитаси" тайёрланди.
"Ўтказилган таҳлиллар давомида маълум бўлдики, ишларнинг 90 фоиздан ортиғи тўғри кўриб чиқилади, бироқ биргина хато ҳам бола ҳуқуқларининг қўпол бузилиши ҳисобланади. Биз аллақачон республика бўйлаб бундай материаллар билан ишлайдиган судьялар иштирокида бир нечта кенгайтирилган йиғилишлар ўтказдик. Уларга бундай ишларни кўриб чиқишда фақат боланинг манфаатларини кўзлаб ҳаракат қилишлари кераклиги тушунтирилди", - деди у.
Эслатиб ўтамизки, аввалроқ Андижон вилоятида яшовчи шахс вояга етмаган қиз билан жинсий алоқа қилишга урингани учун беш суткага қамалганди. Апелляция суди жиноят ишини қўзғатишдан бош тортган.
Изоҳлар мавжуд емас