Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Ўзбекистон Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ)да кооперацияни ривожлантириш ва маҳаллийлаштиришни чуқурлаштириш бўйича йўл харитасини қабул қилишни жадаллаштиришни таклиф қилган. Бу ҳақда Қирғизистонда бўлиб ўтган Олий Евроосиё иқтисодий Кенгашининг йиғилиши натижаларига кўра маълум бўлган.
Тадбирда Ўзбекистон делегациясига Бош вазир Абдулла Арипов бошчилик қилган. Ўз нутқида у Ўзбекистон учун ташкилотнинг барча мамлакатлари билан ўзаро манфаатли савдо-иқтисодий муносабатларни кенгайтириш, устивор тармоқларда қўшма дастур ва лойиҳаларни илгари суриш учун муҳим платформага айланган ЕОИИ билан фаол ҳамкорликни давом эттиришини таъкидлаган.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, ҳозирги мураккаб шароитда Тошкент нафақат савдо динамикасини, балки ташкилот доирасидаги саноат кооперацияси кўламини ҳам сақлаб қола олмоқда. Масалан, ўтган йил якунларига кўра, Ўзбекистоннинг ЕОИИ мамлакатлари билан товар айирбошлаш ҳажми 30 фоизга, бу йил эса яна 40 фоизга ошган.
Бундан ташқари, уч йиллик қўшма тадбирлар режасини амалга ошириш доирасида Евроосиё иқтисодий комиссияси (ЕОИК) билан тизимли ҳамкорлик давом этмоқда. Жорий йилнинг июль ойида Тошкентда ЕОИК ва Ўзбекистон ҳукумати ўртасидаги ҳамкорлик бўйича қўшма ишчи гуруҳнинг иккинчи йиғилиши муваффақиятли ўтказилган, унда иштирокчилар ҳамкорликнинг қўшимча йўналишларини келишиб олишган. Бу мамлакатимизга ташкилотнинг алоҳида лойиҳаларига, шу жумладан рақамлаштириш ва савдо тартибларини соддалаштириш соҳаларига қўшилиш имконини берган.
“Бугунги кунда иқтисодиётимизни янги воқеликка самарали мослаштириш стратегик аҳамиятга эга. Шу муносабат билан Ўзбекистон бир-бирини тўлдирувчи омил асосида амалий ҳамкорликни янада кенгайтириш тарафдори. Биз илгари Ўзбекистон президенти томонидан белгиланган устувор йўналишлар бўйича ЕОИИ доирасидаги ҳамкорлар билан яқиндан ишлашга тайёрмиз”, - дея таъкидлаган Арипов.
Унинг сўзларига кўра, бу биринчи навбатда ўзаро савдо айланмасини ошириш учун қулай шарт-шароитларни шакллантириш зарурлигида намоён бўлади. Ўзбекистон бундан кейин ҳам ташкилот мамлакатлари ўртасида фаолият юритаётган эркин савдо зонаси доирасидаги келишувларга қатъий риоя қилишни давом эттиради.
Бишкекдаги йиғилишда Ўзбекистон ҳукумати вакиллари савдо режимини янада либераллаштириш, тариф ва тарифсиз чекловларни ўзаро асосда бартараф этиш бўйича яқин ҳамкорлик қилишга тайёр эканликларини тасдиқлашган. Ўзбекистонда ҳозирдан бошлаб миллий техник регламентларни ЕОИИ меъёрлари билан уйғунлаштиришга қаратилган фаол тадбирлар амалга оширилмоқда.
Шу билан бирга, Ўзбекистон ЕОИИ давлатлари билан кооперация алоқаларини янада чуқурлаштириш тарафдоридир. Бугунги кунда уюшма мамлакатлари билан бир қатор йирик истиқболли лойиҳалар муваффақиятли амалга оширилмоқда, саноат технопарклари ва кластерлари, саноат кооперацияси марказлари яратилмоқда, инфратузилма модернизация қилинмоқда. Биргина йил бошидан буён Ўзбекистонда ташкилот мамлакатларининг инвестициялари иштирокида 1 мингдан ортиқ янги корхона ташкил этилган ва уларнинг умумий сони 5 мингга яқинлашган.
“Мамлакатларимизнинг барқарор саноат ривожланишига ҳисса қўшадиган янги барқарор ишлаб чиқариш занжирларини шакллантириш муҳим вазифадир. Шу нуқтаи назардан, кооперация алоқаларини қўллаб-қувватлаш ва маҳаллийлаштиришни чуқурлаштириш бўйича қўшма йўл харитасини ишлаб чиқиш ва қабул қилишни тезлаштириш муҳим аҳамиятга эга. Шунингдек, мамлакатларимиз ҳудудларидан йирик бизнес алоқалари орқали саноат кооперацияси лойиҳаларини илгари суриш мақсадида ҳар йили Тошкентда ўтказиладиган “ИННОПРОМ. Марказий Осиё” кўргазма майдончасидан фаол равишда фойдаланишни таклиф этамиз”, - деди Абдулла Арипов.
Шунингдек, унинг таъкидлашича, ташкилот доирасида Ўзбекистон учун энг долзарб масалалар - транспорт йўналишларини диверсификация қилиш, юк ташиш тартиб-таомилларини соддалаштириш ва рақамлаштириш, янги логистика тармоқларини ривожлантиришни муҳокама қилиш ўта долзарб саналади.
Тошкент автомобил, темир йўл ва ҳаво транспорти орқали юк ташиш соҳасида ўзаро манфаатли ҳамкорликни янада кенгайтиришдан манфаатдор, Жанубий Осиё ва Яқин Шарқ, Осиё-Тинч океани минтақаси бозорларига чиқиш учун самарали транспорт йўлакларини ривожлантириш бўйича биргаликда самарали чора-тадбирларни ишлаб чиқишга ва қабул қилишга тайёр.
Бундан ташқари, Ариповнинг таъкидлашича, қўшма илмий тадқиқотлар, қишлоқ хўжалиги экинларни ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш лойиҳаларини қўллаб-қувватлашга қаратилган алоҳида дастурни қабул қилиш асосида агросаноат соҳасидаги кооперацияни кенгайтириш зарур. Шу муносабат билан Ўзбекистон ҳукумати мамлакатга нисбатан озиқ-овқат ва хом ашё экспортига чекловлар тарқатилмаслигини янада қўллаб-қувватлашга умид қилмоқда.
“Шунингдек, иқлим кун тартибининг долзарб масалалари, меҳнат миграцияси ва мутахассисларнинг кўчиши, сайёҳлик алмашинувини ошириш дастурларини амалга ошириш бўйича ЕОИИ билан яқин ҳамкорликни давом эттиришни режа қилганмиз. Ўзбекистон товарлар ва хизматлар, капитал ва меҳнат ресурслари ҳаракатини соддалаштириш масалаларида янада тизимли мулоқотга тайёр”, -деди Бош вазир.
Учрашув давомида тўғридан – тўғри муҳокама қилинмаган ва ичкарида кўриб чиқилган яна бир муҳим мавзу-бу Россия, Қозоғистон ва Ўзбекистон ўртасида уч томонлама газ иттифоқини яратишдир. Мутахассисларнинг таъкидлашича, ушбу истиқболли лойиҳа Ўзбекистон аҳолиси ва саноатини газ билан таъминлаш билан боғлиқ муаммоларни ҳал қила олади.
Шу билан бирга, Россия газини Ўзбекистонга етказиб бериш учун Қозоғистон ҳудуди орқали янги қувур тизимини, шунингдек қўшимча инфратузилмани қуриш керак бўлади. Бироқ, Владимир Путин ишонтирганидек, ушбу лойиҳада ўзаро мувофиқлаштириш, ишлаб чиқиш ва келишилган ва ҳатто муросали қарорларни қабул қилишни талаб қиладиган кўплаб саволлар мавжуд бўлса-да, уларга жавобларни аниқ топиш мумкин.
Россия президентининг айтишича, лойиҳани амалга оширишда ҳеч қандай енгиб бўлмайдиган тўсиқ йўқ, аммо бу экспертлар даражасида тизимли ишлашни ва молиявий ҳисоб-китобларни амалга оширишни, шунингдек ҳар бир мамлакатнинг ушбу инвестициялардаги келишуви ва иштирокини талаб қилади.
Изоҳлар мавжуд емас