Ўзбекистон, Тошкент - Batafsil.uz. АҚШ президенти Доналд Трамп материаллар архивига, жумладан, 1963 йилда Жон Кеннедининг ўлдирилиши билан боғлиқ терговга оид материалларидан фойдаланишга имкон берган. Бу илгари махфийлаштирилган ўн минглаб саҳифали ҳужжатлардир. Тарихчилар аллақачон уларни ўрганишни бошлаб юборишган ва қуйидагиларни қайд этишади: архивларда шов-шувли нарса йўқ, аммо ҳужжатлар ўша даврдаги воқеалар ва кайфиятларни яхшироқ тушунишга ёрдам беради.
Освалд ДХҚ (КГБ) агенти эмас бўлмаган
Кеннедини ўлдиришда айбланган Ли Харви Освалд ҳақиқатан ҳам Америка махсус хизматларида шубҳа пайдо қилган. Илгари у Совет разведкаси билан ҳамкорлик қилиши мумкин деб ҳисобланган, чунки Освалд бир неча йил СССРда яшаган ва ҳатто Совет фуқаролигини олишга ҳаракат қилган.
Бироқ, ҳужжатлар шуни тасдиқлайдики, ДХҚ уни фақат кузатган, лекин унинг ҳаракатларини бошқармаган ва ўз мақсадлари учун ишлатмаган. Бундан ташқари, Америка расмийлари бу ҳақда Москвадаги ўз манбаларидан билишган.
Австралиядан аноним қўнғироқ
Архивда Австралия разведкаси АҚШдан аноним қўнғироқ билан воқеани ошкор қилмасликни сўраган ҳужжат бор. Номаълум шахс Америка элчихонасига қўнғироқ қилиб, "Кеннедининг ўлдирилишига Москва буюртма берганини" айтган. Бироқ на қўнғироқ қилувчининг шахсини, на унинг сўзларини тасдиқлашнинг имкони бўлмади. Тахминларга кўра, у телба ёки иғвогар бўлган.
Кастро АҚШ билан жанг қилмоқчи бўлмаган
60 йилларда АҚШ Кубанинг ҳужумидан хавфсираган. Бироқ МРБнинг махфийликдан чиқарилган ҳисоботларида айтилишича, Фидел Кастро Америка билан тўғридан-тўғри ҳарбий тўқнашувни режалаштирмаган. Унинг сиёсати кўпроқ Лотин Америкаси мамлакатларидаги Америкага қарши ҳаракатларни қўллаб-қувватлашдан иборат эди.
МРБ яширинча қурол савдоси билан шуғулланган.
Архивлар шуни кўрсатадики, Марказий разведка бошқармаси ўзининг собиқ ходимларидан ноқонуний қурол савдосида фойдаланган. Бунинг учун сохта фирмалар ташкил этилган. Улар ёрдамида разведка ҳукуматлар ва жамоатчиликнинг эътиборини тортмасдан битимлар тузган ва ўз операциялари учун қўшимча маблағ олган.
Нафақат душманларни, балки иттифоқчиларни ҳам кузатиб боришди.
Америка разведкаси фақат социал лагердаги мамлакатларнигина эмас, балки ўз шерикларини ҳам кузатиб борди. Ҳужжатларда исроиллик дипломатлар ва Британиянинг Ми-5 ва Ми-6 махсус хизматлари ходимлари ҳақида маълумот тўплангани айтилади. Шунингдек, СССР фуқаролари: дипломатлар, талабалар, "Аэрофлот" ходимлари ва бошқалар ҳам қаттиқ назорат остида юўлган. Токиодаги совет элчихонасининг телефонларини америкаликлар муттасил эшитиб туришган.
Нима учун архивлар сир сақланган?
Мутахассисларнинг фикрича, бу ҳужжатлар фақатгина махсус хизматларнинг иш услуби, агентлар, айғоқчилар ва ўнлаб йиллар ўтиб ҳам хавф остида қолиши мумкин бўлган ахборот манбаларини ҳимоя қилиш учун ошкор этилмаган.
МРБ ёзувларини рақамлаштириш давом эттирилмоқда, улар тайёр бўлиши билан бошқарма сайтида эълон қилинади. Ҳозирда у ерда 1 123 та PDF файл жойлаштирилган.
Изоҳлар мавжуд емас