Ўзбекистон, Тошкент – Batafsil.uz. Самарқандда 4 апрель куни "Марказий Осиё - Европа Иттифоқи" тарихий биринчи саммити бўлиб ўтди, унинг доирасида минтақанинг барча беш давлати етакчилари, шунингдек, Европа Иттифоқининг асосий институтлари - Европа кенгаши ва Европа комиссияси раҳбарияти ўзаро учрашган. Учрашув якунида Шериклик тўғрисидаги қўшма декларация имзоланди ҳамда икки минтақанинг иқтисодий, гуманитар ва технологик жиҳатдан интегратсиялашувига қаратилган кенг кўламли ташаббуслар тўплами келишиб олинган.
Учрашув Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида бўлиб ўтди. Шунингдек, делегациялар таркибига Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон раҳбарлари ва Европанинг етакчи етакчилари, жумладан, Антонио Кошта ва Урсула фон дер Ляен ҳам кирган.
Шавкат Мирзиёев ўз нутқида минтақадаги ўзгаришларга урғу бериб, бир неча йил олдин бундай даражадаги интеграция ҳақида сўз ҳам бўлиши мумкин эмаслигини таъкидлади. Ўшанда чегаралар ёпиқ, савдо тўхтаб қолган, гуманитар алмашинув деярли йўқ эди. Ҳозир эса Марказий Осиё ягона ҳаракатланувчи куч сифатида намоён бўлмоқда.
Ўзбекистоннинг асосий ташаббуслари қаторига қуйидагилар киради:
-
Марказий Осиё ва Европа Иттифоқи ўртасида шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги тўлиқ битимни имзолаш;
-
илк бор Ўзбекистонда бўлиб ўтадиган Парламентлараро шериклик форумини таъсис этиш;
-
Яшил энергия ва инфратузилма бўйича инвестиция платформасини ишга тушириш;
-
Европа компаниялари учун минтақавий саноат паркини яратиш;
-
Транскаспий йўлаги орқали транспорт логистикасини ривожлантириш;
-
минтақанинг Европа илмий дастурларига, шу жумладан "Европа горизонти" ва "Эразмус+"га интеграциялашувини таъминлаш.
Еврокомиссия раҳбари Урсула фон дер Ляйен минтақанинг глобал энергетика хавфсизлиги ва барқарор ривожланиш учун муҳимлигини таъкидлади. Жумладан, Европага "яшил" электр энергиясини етказиб бериш, нодир металлар ва рақамлаштириш каби муҳим тармоқларда қўшма лойиҳаларни ишга тушириш масалалари муҳокама қилинган.
Шунингдек, Европа Иттифоқининг минтақадаги гуманитар ва экологик муаммоларни, айниқса, Орол денгизи ва Афғонистондаги барқарорлик нуқтаи назаридан ҳал қилишда фаол иштирок этиш нияти тасдиқланган.
Саммит якунида шерикликнинг асосий келишувлари ва стратегик йўналиши мустаҳкамланган Қўшма декларация имзоланди. Қабул қилинган қарорлар ижросини таъминлаш мақсадида ҳар йили учрашувлар ўтказиладиган Бош вазир ўринбосарлари даражасида доимий Шериклик қўмитасини ташкил этиш режалаштирилган.
Сентябрь ойида Тошкент минтақа давлатлари раҳбарларининг Маслаҳат учрашувига мезбонлик қилади, шунингдек, жорий йилда Бухорода "Марказий Осиё - ЕИ" биринчи туризм форуми бўлиб ўтади.
Изоҳлар мавжуд емас